Er zullen maar weinig mensen zijn die er financieel op vooruitgaan de komende tijd. Prijzen stijgen van bijna alles. Van stroom, waarvan veel mensen hier nog veel afhankelijker zijn dan in Nederland (opwarmen, koken, langere, koudere en donderder winters). Voedsel; niet alles maar veel is in een paar maanden tijd tussen de 10 en 50% duurder geworden. Benzineprijzen. Wat niet.
Zuinig of zuiniger leven is voor veel mensen steeds meer een noodzaak maar aangezien we geleerd hebben dat leven alsof er geen morgen is en dat aan elke aandrang om iets te kopen meteen moet en kan vervuld (want dat is wat ons echt gelukkig maakt!) zal dat niet zonder enige frictie gaan.
Zoals met veel dingen is je mindset het allerbelangrijkste. Je kan leven met minder middelen zien als een straf of als een bevrijding. Mensen die hier meelezen weten ook wel dat leven met minder veel van het laatste is en weinig van het eerste maar er is een verschil tussen oppassen en echt zuinig leven.
Laat ik voorop stellen dat we het goed hebben. En makkelijk. We hoeven zelden echt op te letten (vermoedelijk ook door redelijk wat ingesleten zuinige gewoonten) en financiele tegenvallers kunnen we opvangen doordat we enigszins oppassen met wat we uitgeven in het dagelijks leven. Er zijn periodes waarin we heel erg zuinig leven en onze uitgaven per maand, naast vaste lasten als huur en stroom en verzekeringen, rond de 8000 kronen (800 euro) liggen, voor een familie van zes. Een verschil met vroeger toen ik voor ons gezin van vijf voor een week voor 70 euro een kar vol bij de Lidl haalde, maar zo rolt Noorwegen.
Dit zijn de periodes waarin ik me ook het fijnst voel. Geld uitgeven, hoe nodig soms ook, doet me me ongemakkelijk voelen. Licht schuldig ook.
Het belangrijkste is, denk ik, een gevoel van tevredenheid en dankbaarheid cultiveren in jezelf. Ik snap dat dat niet makkelijk is als je bed je een hernia geeft en je geen geld hebt voor een nieuw matras maar er is genoeg om wel tevreden mee te zijn. Als je blij bent met wat je hebt, kom je erachter dat je veel minder nodig hebt dan wanneer je je constant als een pingpongballetje heen en weer laat stuiteren tussen wat de spullenverkopers en influencers (kots) vinden dat je nodig hebt. Als je vatbaar bent voor de te mooie plaatjes op sociale media, vermijd deze dan. Alles wat je hebt, was wat je ooit heel graag wilde. Hoe bevalt die manier van leven?
Creativiteit is essentieel.
Nee, een onmogelijke autoreparatie los je niet op met creativiteit alleen. Een puber die uit zijn schoenen groeit evenmin. Maar er zijn zo veel dingen die we wel zelf kunnen maken en beter dan hetgeen er uit de fabriek rolt. Of het nu gaat om decoratie voor een feest of seizoen, het maken van speelgoed of huis- tuin- en keukengeneesmiddelen.
Geef geld uit aan wat belangrijk is, niet aan al het andere. We hebben geen televisie-abonnement, behalve voor de man geen data-abonnement voor telefoons, geen abonnementen op apps, geen ipads, geen rondrijdende stofzuigers en grasmaaiers, geen mensen die dingen voor ons doen, we kopen geen frisdrank, bier en wijn, zelden koek en snoep, gaan nooit uit eten, hebben alleen vaste verwarming in de woonkamer en onze garderobes zijn redelijk minimaal en basic. Hierdoor kunnen we aan de andere kant nog eens wat extra’s doen uitgeven. En als het moet, kunnen we die extra’s eenvoudig laten want we weten dat het niet essentieel is voor ons plezier in het leven.
Tijd is belangrijker dan geld.
Door zuinig te leven hebben we meer controle over onze eigen tijd. Door zuinig te leven konden we in de vorige huizenmarktcrisis ons huis toch verkopen en naar Noorwegen verhuizen terwijl ik gestopt was met werken. (Het voordeel van niet meer dan op een inkomen gebaseerd lenen in plaats van je gek laten maken met het idee van het grootste huis). Ik ben er voor de kinderen als ze uit school komen. We krijgen onze weekenden en vrije dagen echt wel vol maar voor het meeste met leuke of nuttige dingen, voor ons. De hypotheek die betaald moet worden bepaalt niet de helft van ons leven. We hoeven niet drie maanden per jaar te werken alleen maar voor de hytte in een hip skigebied.
Doordat ik meer tijd heb, kan ik dingen doen die ons geld besparen. We maken ons eigen bier en wijn, onze zelfgemaakte pizza’s zijn restaurant-kwaliteit, ik kook zeer zelden uit pakjes (heel soms uit een potje) en in de zomer lopen we elke dag gewoon een uurtje terwijl we ondertussen frambozen, aardbeien, bosbessen en bramen plukken. Omdat ik wel eens een verloren uurtje heb kan ik de maillots en broeken repareren en de sokken stoppen waar gaten in zijn gevallen.
We hebben allemaal onze eigen manier van zuinig leven
Doe wat bij je past en imiteer niet de wijze van een ander. Weet je eigen prioriteiten. Ik ben geenszins een modepopje maar wel kieskeurig wat mijn kleding betreft en die vind ik zelden bij de kringloop. Het interieur interesseert me dan weer niet echt, dus ik geef wel geld uit aan kleding maar zelden aan spullen voor in huis. Fijn voor mensen die kringloopkleding kunnen vermaken en combineren tot prachtige creaties maar dat is niet aan mij besteed.
Als je weinig energie hebt, is het kopen van voorgesneden groenten wellicht een goede manier om energie te bewaren voor andere dingen. Werk je, dan is een werkster voor een paar uur wellicht de juiste investering om je handen vrij te houden om te kunnen moestuinieren, een eigen bedrijfje te starten of wat dan ook. Er is geen ‘one size fits all’ en niet alles wat je uitbesteedt, is per definitie een slechte uitgave.
Kies je vrienden.
Mensen die min of meer hetzelfde in het leven staan, zijn zo fijn. Mensen afschrijven omdat ze anders leven is niet nodig maar een paar gemeenschappelijke interesses scheelt veel. Met mijn buurvrouw (die met de twee slaapkamers voor al d’r bontjassen en chaneltasjes) kan ik wel gaan bessen plukken want dat vinden we allebei leuk. Met een andere vriendin kan ik zo fijn koffie drinken en kletsen over de belangrijke dingen in het leven (de kinderen, in haar geval ook het geloof). Mensen bij wie je je echter anders moet voordoen dan je bent, kan je maar beter missen.
Onthoud dat je dingen koopt met de tijd van je leven.
Bereken eens je echte uurloon. Hoe lang per dag ben je bezig met werk, inclusief reistijd en je proper maken? Wat kost de auto die je ervoor nodig hebt in afschrijving, verzekering en benzine? Wat ben je kwijt aan representatieve kleding, de werkster omdat je geen tijd hebt om zelf te poetsen, de kinderopvang, de snelle maaltijden, de tractaties aan jezelf omdat je zo hard hebt gewerkt? Onder de streep blijft vermoedelijk een vrij schamel bedrag over. Wil je echt x uur werken voor x artikel? Is het het waard?
Vermijd massamedia en sociale media.
Zo vervelend, heel de dag verteld worden wat je zou moeten doen (yoga! jogging! workouts!), met wie en met welke spullen (nieuw vitaminendrankje! toffe yogaleggings! musthave handige handtas! Kinderkleding van het juiste merk!) en wat je moet denken (inclusiviteit! EU uber alles! angst! heil de staat!). Want je vrienden komen alleen als je die nieuwe eikenhouten tafel van die hippe winkel hebt, Amstel-ons-bier serveert, als je op elk lichaamsdeel een andere chemische cocktail hebt gespoten en als je je wasgoed verzuipt in de Robijntje ofzo. En zo verdwijnt bij veel mensen stukje bij beetje de eigen persoonlijkheid, het vermogen om zelf na te denken, om zelf te ontdekken wat ze leuk vinden in het leven en worden ze als eeuwig in het hamsterwieltje rondrennende drones de ideale prooi voor het grote kapitaal.
Comparison is the thief of joy en dat is zo waar. Als je je vergelijkt met anderen, in de zin van dat ze dingen hebben die jij niet hebt, zet je jezelf op voor een vreugdeloos leven dat wordt bepaald door kortstondige dopamine-rushes als je weer eens iets hebt ‘gescoord’ dat beloofde je gelukkig en hip en blij te maken, hetgeen uiteraard nooit gebeurt.
Houd een dagboek bij.
Schrijf op wat je doelen zijn met betrekking tot zuiniger leven. Schrijf op hoe je dat die dag wil gaan doen. ‘Zuiniger leven’ is een nobel doel maar zonder concrete acties en het veranderen van je gewoontes en je mindset is het lastig. Is energie besparen je doel, maak het dan concreet door jezelf voor te nemen de kachel overdag op een x temperatuur te houden, een tochtstrip aan te bestellen, je was niet in de droger te gooien en minder afwas te creeeren. Is je doel om geen impulsaankopen meer te doen, schrijf dan elke gedachte aan wat je ‘nodig’ hebt op en wacht minimaal een week met het aanschaffen. Wil je besparen op boodschappen, ga dan op zoek naar vijf goede recepten met witte kool, met havermout of voor maaltijdsoepen of maak een menuplan met al het verse dat nog in je koelkast ligt voor je weer gaat winkelen. De dingen opschrijven scheelt zo veel!
Omarm een zuinig leven.
Vraag mensen wat belangrijk is en een grote kans dat een mooi huis, impulsaankopen doen of rotzooi eten niet in het rijtje staan. Toch is dat wat veel mensen doen, omdat ze hun leven laten bepalen door anderen. Door de reclame, de meneer van de bank, de influencers, de buren met hun grotere auto of de nieuwslezer.
Overboord daarmee! De hele mensheid heeft honderdduizenden jaren geleefd met bijna niets aan luxe. Ik houd van hete koffie, mijn warme bed en het gemak van koken op gas maar het zijn wel dingen waarvan we moeten beseffen dat het extreme luxe is en dat alles wat we toevoegen bovenop hetgeen dat we nodig hebben, overbodig is en vaak zelfs tegen ons werkt.
Hoeveel van ons zijn echt blij, ’s ochtends verplicht in de file naar kantoor om voor die mooier tweeondereenkappert te werken, de komende dertig jaar? Dromen we niet vaak van een heel ander leven? Is het leven in een simpel vakantiehuisje niet heerlijk vanwege de afwezigheid van al het overbodige en de focus op de belangrijke dingen zoals onze geliefden en de natuur? Waarom ontvluchten veel mensen als het even kan het huis waar ze heel het jaar dubbel voor liggen om in een tent of caravan te gaan zitten?
Hoe minder je hebt dat je tegenhoudt om te leven zoals je wil, hoe beter. Of dat nu gaat om de mensen met verkeerde verwachtingen van je, je aanbiedingenshopverslaving, al die overbodige rotzooi die lurkt in de kasten, de zolders en andere verborgen (of niet zo verborgen) ruimtes van je huis….
Iets is zo belangrijk als je het zelf wil maken. We hebben geleerd dat we een bepaald ideaal moeten nastreven, maar voor wie? Ben jij het die er echt gelukkig van wordt of ben je vooral een melkkoe voor je werkgever, de bank, de creditkaartmaatschappij, de appie, de wehkamp en de bol.com, de belastingdienst, de overheid, de data-miners en de leasemaatschappij?
Zuinig leven is niet je centjes uitknijpen en knieperig leven om zo veel mogelijk geld op de bank te kunnen zetten. Althans, niet voor mij. Het is een manier om te kunnen leven die bij ons past. Om aandacht te kunnen geven aan mijn kinderen, de dingen die we leuk vinden, om vrij te zijn van een groot deel van de ketens van de moderne maatschappij.
Zoals ik las: het gaat er niet om om het goedkoopste wasmiddel te vinden, maar om het zelf te maken voor de helft van die prijs en daarbij trots te zijn dat de mensen van Procor & Gamble in elk geval niet van jouw centen in hun vakantiehuizen op Santorini zitten.
Liever versleten beddengoed dan geen tijd om gewoon eens een kop thee te drinken en voor me uit te kijken. Liever kale havermout (met zoutJ) bij het ontbijt dan ’s avonds gebeld worden door een chef die nog wat van je wil. Liever mijn kinderen door de week elke dag zien dan in het weekend ter compensatie naar de dierentuin te moeten. Liever twintig kledingstukken die ik graag draag dan de eeuwige zoektocht naar de items die mijn 200-stuks tellende garderobe eindelijk echt compleet maken. Liever op het eigen balkon met een zelfgemaakt biertje dan een van zeven keer zo duur op een terras. Liever vogels kijken dan de nieuwste ‘blockbuster’.
Enzovoort.
